پایان دوران سهمیه‌های ثابت

بر اساس جدیدترین گزارش‌های راهبردی و تغییرات اعمال شده برای سال ۱۴۰۴، نظام توزیع سوخت کشور از حالت «سهمیه ثابت» به «تخصیص بر اساس پیمایش» (Fuel for Performance) تغییر یافته است. این یعنی دوران دریافت سوخت بدون کارکرد به پایان رسیده و شعار جدید این است: «هر چقدر کار کنید، همان‌قدر سوخت می‌گیرید.»

این مقاله به شما کمک می‌کند تا با قوانین جدید، سامانه‌های ضروری (سماس، باربرگ و سیپاد) و نحوه دریافت سهمیه خود آشنا شوید.

۱. تاکسی‌های اینترنتی و آژانس‌ها (سامانه سماس)

برای رانندگان فعال در اسنپ، تپسی و آژانس‌های تلفنی، تغییرات مهمی در سال ۱۴۰۴ رخ داده است. سیستم پرداخت اعتباری (که فقط در پمپ بنزین قابل استفاده بود) جای خود را به «یارانه نقدی مشروط» داده است.

تغییرات کلیدی:

• بنزین سه نرخی: ساختار قیمت‌گذاری شامل سه نرخ ۱۵۰۰ تومانی (پایه)، ۳۰۰۰ تومانی (نیمه یارانه‌ای) و ۵۰۰۰ تومانی (نرخ آزاد/تنبیهی) است.
• پرداخت نقدی: مابه‌التفاوت نرخ آزاد (۵۰۰۰ تومان) و نرخ پایه به صورت ریالی به حساب رانندگان واریز می‌شود.
• سقف واریزی: سقف یارانه نقدی برای رانندگان تمام‌وقت تا ۵ میلیون تومان در ماه افزایش یافته است.
• شرط دریافت: انجام حداقل پیمایش ماهانه (مثلا ۲۰۰ کیلومتر) الزامی است تا رانندگان تفننی حذف شوند.

نکته مهم: حتماً وضعیت خود را از طریق سامانه samas.moi.ir چک کنید. رمز پیش‌فرض کارت اعتباری شما، ۴ رقم آخر کد ملی است.

۲. ناوگان باربری درون‌شهری (سامانه باربرگ)

برای وانت‌بارها و کامیون‌هایی که داخل شهر فعالیت می‌کنند، سامانه باربرگ تنها راه دریافت سوخت است. در سیستم جدید، سهمیه به دو بخش «پایه» و «عملکردی» تقسیم شده است.

جدول سهمیه سوخت ناوگان باربری (سال ۱۴۰۴)

در این جدول مشاهده می‌کنید که سهمیه عملکردی (در صورت صدور باربرگ) چقدر بیشتر از سهمیه پایه است:

هشدار: اگر باربرگ نگیرید، فقط سهمیه پایه را دریافت می‌کنید که برای فعالیت حرفه‌ای کافی نیست.

۳. ناوگان دیزلی و دستگاه سیپاد

برای خودروهای دیزلی درون‌شهری، دیگر خوداظهاری کافی نیست. دولت برای جلوگیری از صدور باربرگ صوری، نصب دستگاه سیپاد (SIPAD) را اجباری کرده است.

• سیپاد چیست؟ یک موقعیت‌یاب (GPS) که پیمایش واقعی خودرو را اندازه می‌گیرد.
• تفاوت با سپهتن: سپهتن برای اتوبوس‌های بین‌شهری و پلیس راه است، اما سیپاد مخصوص شهرداری و تخصیص سوخت درون‌شهری است.
• نحوه محاسبه: سوخت بر اساس فرمول «تن-کیلومتر» محاسبه می‌شود؛ یعنی هم مسافت مهم است و هم وزن بار ثبت شده.

۴. نکات طلایی برای جلوگیری از قطع سوخت

طبق گزارش‌های فنی، رعایت نکردن موارد زیر باعث قطع سهمیه می‌شود:

1. بیمه شخص ثالث (ماده ۴۸): اتصال دیتابیس بیمه به سامانه سوخت برقرار شده است. اگر بیمه‌نامه شما منقضی شود، کارت سوخت وارد لیست سیاه شده و غیرفعال می‌گردد.
2. پروانه فعالیت: داشتن پروانه معتبر از شهرداری یا اتحادیه برای دریافت سهمیه عملکردی الزامی است.
3. تخلفات باربرگ: صدور باربرگ برای مسیری که خودرو در آن حضور ندارد (توسط دوربین‌ها چک می‌شود) یا سرعت غیرمجاز (رسیدن به مقصد زودتر از حد معمول)، باعث مسدود شدن پنل کاربری می‌شود.

جمع‌بندی

در سال ۱۴۰۴، کلید دریافت سوخت در دست خودتان است. با نصب نرم‌افزارهای لازم (باربرگ) و سخت‌افزارهای ضروری (سیپاد) و تمدید به موقع بیمه، می‌توانید از سهمیه‌های عملکردی که بسیار بیشتر از سهمیه عادی است، بهره‌مند شوید.